Chia sẻ 5 cách đo nhiệt độ cơ thể đúng từ bác sĩ chuyên gia

Đo nhiệt độ cơ thể là một thao tác vô cùng quen thuộc trong cuộc sống. Đây là một yếu tố cơ bản giúp mọi người theo dõi được tình trạng sức khỏe của mình.Vì vậy trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ hướng dẫn những dụng cụ và cách để đo nhiệt độ cơ thể đơn giản, hiệu quả nhất từ bác sĩ chuyên gia. Chắc chắn những thông tin dưới đây sẽ hỗ trợ mọi người rất nhiều khi áp dụng vào thực tế.

Nhiệt độ và mối liên hệ với sức khỏe con người

Nhiệt độ môi trường là một trong số những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp tới cơ thể của con người. Khi nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh sẽ gây nên nhiều hệ lụy đối với sức khỏe như:

Cơ thể đổ nhiều mồ hôi do quá nóng

Cơ chế vận hành của cơ thể con người sẽ có khả năng tự làm mát bằng cách giải phóng năng lượng qua da. Khi nhiệt độ quá nóng, cơ chế làm mát của cơ thể sẽ gặp nhiều khó khăn.

Theo nghiên cứu, khi nhiệt độ môi trường gần 38 độ C, dòng nhiệt sẽ đảo chiều đi ngược vào cơ thể khiến bề mặt da tiết rất nhiều mồ hôi. Mồ hôi sau đó cũng nóng lên và chuyển sang dạng hơi nước, bay vào không khí giúp cơ thể hạ nhiệt.

Lả nhiệt hoặc say nóng

Trong những trường hợp phải làm việc hoặc vận động trong điều kiện thời tiết nắng nóng cực độ, cơ thể sẽ bị say nóng hoặc lả nhiệt. Cơ thể con người lúc này sẽ trở nên nhợt nhạt, thân nhiệt tăng đột ngột hơn 100 độ kèm theo những triệu chứng mệt mỏi, đau đầu, choáng váng,…

Cơ thể bị mất nước

Thời tiết nắng nóng, nhiệt độ cơ thể tăng cao khiến cơ thể mất đi 1 lượng lớn những khoáng chất cần thiết như natri, kali. Lúc này, tần suất đi tiêu sẽ giảm hẳn so với bình thường, miệng luôn cảm thấy khô, khát.

Nếu để tình trạng này kéo dài, người bệnh có thể gặp nhiều biến chứng rối loạn ý thức, tiêu chảy, giảm khả năng tập trung, đau bụng, ngực…vô cùng nguy hiểm.

Phát ban do thời tiết nắng nóng

Khi thời tiết quá nắng nóng, cơ thể có thể phát ban nhiệt. Trường hợp này rất dễ gặp ở trẻ sơ sinh do đổ nhiều mồ hôi khiến các tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn. Các nốt mụn đỏ li ti sẽ xuất hiện trên da ở những vị trí như nách, cổ, khuỷu tay, dưới ngực, bẹn….

Ngất xỉu do nhiệt độ cao

Khi thời tiết quá oi bức cũng sẽ khiến nguy cơ bị ngất xỉu tăng cao. Vì vậy, mỗi người cần phải chủ động giữ đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể và đo nhiệt độ thường xuyên. Sức nóng sẽ khiến não không được nhận đủ máu so với bình thường, làm choáng váng, chóng mặt và dẫn tới ngất xỉu.

Những yếu tố ảnh hưởng tới nhiệt độ cơ thể

Nhiệt độ tiêu chuẩn của cơ thể

Cơ thể khỏe mạnh sẽ có khả năng duy trì nhiệt độ của mình trong phạm vi hẹp thông qua cơ chế cân bằng nhiệt. Một cơ thể trong phạm vi bình thường sẽ có nhiệt độ từ 36 đến 37,5 độ C trong thực hành lâm sàng. Cụ thể, ở 3 vị trí quan trọng sẽ có nhiệt độ trung bình từ khoảng:

• Trực tràng: 36,3 đến 37,1 độ C.
• Miệng: Thấp hơn ở trực tràng 0.2 đến 0.6 độ C.
• Nách: Thấp hơn trực tràng 0.5 đến 1 độ C.

Các yếu tố ảnh hưởng tới nhiệt độ cơ thể

• Tuổi tác: Nhiệt độ ở cơ thể trẻ em sẽ cao hơn so với người lớn. Do trung khu điều hòa nhiệt độ của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên bất cứ thay đổi nhỏ nào trong cơ thể cũng có thể gây sốt, thậm chí kèm co giật vô cùng nguy hiểm.Người già ít vận động, nhu cầu chuyển hóa, hấp thu thấp nên nền nhiệt trung bình của cơ thể sẽ thấp hơn so với người trẻ.
• Khi vận động, nhiệt độ cơ thể cũng sẽ tăng lên theo cường độ làm việc/
• Nội tiết: Theo các nghiên cứu khoa học, nhiệt độ cơ thể của nữ sẽ cao hơn so với nam, đặc biệt trong thời kỳ rụng trứng.
• Stress sẽ làm thay đổi nền nhiệt độ trung bình của cơ thể theo chiều hướng tăng hoặc giảm tùy trường hợp.
• Nhiệt độ môi trường cũng có tác động tới nền nhiệt trung bình của cơ thể. Tuy không nhiều nhưng vẫn có thể làm chênh lệch từ 0.5 độ C so với mức nhiệt độ trung bình. Đặc biệt ở trẻ em và người già, khả năng nhạy cảm với nhiệt độ môi trường sẽ càng rõ rệt hơn.
• Sử dụng 1 số loại thuốc khiến giãn mao mạch, tiết mồ hôi cũng sẽ làm ảnh hưởng tới nền nhiệt chung.
• Thời gian đo nhiệt độ hoặc vị trí đo trong ngày cũng sẽ ảnh hưởng tới nhiệt độ trung bình của cơ thể, dao động từ 0.5 đến 1 độ C. Nhiệt độ cao nhất của cơ thể sẽ rơi vào khoảng 6h chiều, buổi sáng sớm là thời điểm cơ thể có nhiệt độ thấp nhất.

Những thay đổi bất thường ở nhiệt độ cơ thể

Sự thay đổi của nhiệt độ cơ thể sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe. Cụ thể sẽ có những trường hợp tăng, hạ thân nhiệt khác nhau. Đây chính là sự mất cân bằng do quá trình sinh nhiệt và tản nhiệt bị rối loạn.

Hạ thân nhiệt

Hạ thân nhiệt là tình trạng nhiệt độ cơ thể bị giảm thấp bất thường dưới 36.2 độ C so với bình thường. Nếu cơ thể chỉ hạ nhiệt và không có thêm dấu hiệu bất thường nào thì tình trạng này không quá nguy hiểm. Tuy nhiên nếu kèm theo 1 số triệu chứng như run rẩy, khó thở, rối loạn nhận thức, nhầm lẫn hay ấn lạnh….thì bạn cần tới gặp bác sĩ ngay để được điều trị.

Tăng thân nhiệt

Tăng thân nhiệt không giống với sốt do trung tâm điều khiển nhiệt vẫn ở mức bình thường. Tuy nhiên, khi đo nhiệt độ của cơ thể vẫn tăng nhanh không kiểm soát. Tình trạng này rất dễ gây ra tử vong và có những cách điều trị khác với sốt.

Một số triệu chứng khi thân nhiệt đang tăng mất kiểm soát như hạ huyết áp, thở nhanh, nhịp tim nhanh. Nhiều trường hợp cảm thấy buồn nôn, chóng mặt, nói lắp, nhầm lẫn, mê sang hoặc co giật, bất tỉnh. Lớp da của cơ thể cũng đỏ và nóng dần lên ngay cả vị trí dưới nách.

Sốt làm thay đổi nhiệt độ cơ thể

Sốt là tình trạng điểm nhiệt ở vùng dưới đồi dịch chuyển từ bình thường thành trạng thái sốt. Người trưởng thành khi nhiệt độ miệng trên 38 độ C, tai hoặc trực tràng 38.3 độ C thì sẽ gây nên tình trạng sốt này.

Khi sốt, quá trình co giãn mạch diễn ra sẽ khiến người bệnh cảm thấy ớn lạnh ở lòng bàn tay hoặc bàn chân. Máu khi này sẽ tập trung tại các cơ quan nội tạng, khiến lượng nhiệt bị giảm qua da bị giảm gây lạnh.

Tuy nhiên, để điều hòa quá trình sinh và tản nhiệt ở mức cao hơn bình thường, điểm điều nhiệt này cũng sẽ tăng lên bằng với nhiệt độ sốt. Vì vậy, khi bị sốt, bệnh nhân cần lượng oxy lớn hơn bình thường. Trung bình nhiệt độ thân nhiệt cứ tăng 1 độ từ ngưỡng 37 độ C thì lượng oxy tiêu thụ cần thêm tăng 13%.

Sốt sẽ khiến cơ thể bắn đầu run rẩy để tăng sinh nhiệt giá các cơ. Ngoài ra, cơ thể cũng sẽ bị rùng mình để tăng khớp với điểm nhiệt cơn sốt mới. Mồ hôi và hiện tượng giãn mao mạch cũng xuất hiện để làm tản nhiệt nhanh chóng, ổn định nhiệt độ cơ thể.

Chỉ định đo nhiệt độ

Mỗi người cần đo nhiệt độ của cơ thể để:

• Kiểm tra tình trạng sốt
• Kiểm tra nhiệt độ cơ thể ở những bệnh nhân sau khi tiếp xúc với lạnh.
• Kiểm tra nhiệt độ cơ thể ở những bệnh nhân sau khi tiếp xúc với nhiệt.
• Tìm hiểu những tác dụng của thuốc hạ sốt.
• Hỗ trợ phụ nữ lên kế hoạch mang thai nếu đang trong kỳ rụng trứng.

Dụng cụ đo nhiệt độ cơ thể phổ biến

Để đo nhiệt độ cơ thể, bạn có thể sử dụng 1 trong số những dụng cụ dưới đây:

• Nhiệt kế thủy ngân: Đây là dụng cụ quen thuộc nhất bởi giá thành rẻ và độ tiện lợi. Trung bình để đo được nhiệt độ cơ thể bằng dụng cụ này sẽ mất 3 phút. Loại nhiệt kế này dễ vỡ và nguy hiểm do chứa thủy ngân, dễ lây nhiễm nếu đặt ở hậu môn hoặc miệng.
• Nhiệt kế điện tử: Tốc độ cho kết quả nhanh, chỉ khoảng 4s. Tuy nhiên cũng có nguy cơ lây nhiễm nếu dùng để đo nhiệt độ hậu môn hoặc miệng.
• Nhiệt kế bằng hóa chất chỉ dùng 1 lần rồi bỏ. Thông thường loại này chỉ dùng cho người bệnh cần cách ly, kết quả rất khó quan sát và thời gian đo kéo dài.
• Nhiệt kế điện tử đặt ở tai cho kết quả chính xác, dễ dùng, thời gian nhanh chỉ từ 2 đến 5s. Đo bằng cách này không gây khó chịu cho người bệnh tuy nhiên cần thay lớp đầu bọc ở đầu nhiệt kế sau mỗi lần dùng.
• Nhiệt kế hậu môn: Đưa ra kết quả chính xác trong thời gian 2 phút. Tuy nhiên, loại nhiệt kế này không được sử dụng cho những bệnh nhân có vấn đề tiêu hóa.
• Nhiệt kế miệng: Thời gian đo trong vòng 3 phút, có độ tiện lợi cao hơn so với nhiệt kế hậu môn.
• Nhiệt kế nách: Là loại nhiệt kế ít có nguy cơ gây nhiễm nên an toàn nhất. Dụng cụ có thể sử dụng cho trẻ sơ sinh, dùng ở nhiều vị trí khác nhau với thời gian cho kết quả từ 3 đến 5 phút.

Hướng dẫn 5 cách đo nhiệt độ đơn giản nhất tại nhà

Nhằm giúp mọi người có thêm kiến thức để thực hiện đo nhiệt độ tại nhà, chúng tôi sẽ hướng dẫn cách sử dụng 2 sản phẩm nhiệt kế được sử dụng nhiều nhất là: Nhiệt kế thủy ngân và nhiệt kế hồng ngoại.

2 sản phẩm sẽ phù hợp với cách đo với từng bộ phận cụ thể như sau:

Đo thân nhiệt bằng nhiệt kế thủy ngân ở nách

Khi sử dụng nhiệt kế thủy ngân, bạn cần chú ý vẩy chúng vài lần trước khi đo. Để đo được nhiệt độ ở nách, bạn chỉ cần giữ nhiệt kế ở nách, ép sát khuỷu tay và ngực trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 phút.

Nếu đo cho trẻ em, nhiệt độ cơ thể trong khoảng từ 34.7 đến 37.3 độ thì hoàn toàn bình thường, không bị sốt. Tương tự với người lớn cũng sẽ có khoảng nhiệt độ trung bình trong khoảng này. Đây cũng là phương pháp được người lớn sử dụng nhiều nhất.

Đo nhiệt độ ở miệng bằng nhiệt kế thủy ngân

Khi muốn đo nhiệt độ ở miệng, bạn cần lưu ý không nên thực hiện khi đã ăn hoặc uống đồ nóng trong vòng 30 phút trước đó. Ngoài ra, bạn cũng cần rửa sạch đầu nhiệt kế bằng xà phòng trước khi đặt đầu nhiệt kế dưới lưỡi.

Cần giữ nhiệt kế bằng môi sao cho môi phủ kín xung quanh nhiệt kế. Giữ nguyên tư thế này trong vòng 3 phút nếu sử dụng nhiệt kế thủy ngân. Tuy nhiên nếu muốn đo nhiệt độ ở miệng bằng nhiệt kế điện tử thì thời gian cần chỉ khoảng 1 phút.

Nhiệt độ trung bình ở miệng của cả trẻ em và người lớn là 35.5 cho đến 37.5 độ. Nếu lớn hơn 37.5 độ thì cơ thể đang có dấu hiệu sốt.

Đo nhiệt độ ở hậu môn bằng nhiệt kế

Phương pháp đo nhiệt độ của cơ thể ở hậu môn được đánh giá là phương pháp cho ra kết quả chính xác nhất. Bạn cần lưu ý tẩm chất bôi trơn vào đầu nhiệt kế trước khi đưa vào cơ thể.

Hãy để nhiệt kế nằm sâu trong hậu môn khoảng 2 đến 2.5cm và giữ nguyên tư thế trong vòng 3 phút rồi mới lấy ra đọc kết quả. Nhiệt độ tại vị trí này ở người lớn là 37.6 độ C, trong khi trẻ em sẽ khoảng 38 độ C. Nếu vượt quá 2 ngưỡng này, cơ thể sẽ có dấu hiệu bị sốt.

Đo nhiệt độ ở tai bằng nhiệt kế điện tử

Kết quả khi đo nhiệt độ cơ thể bằng tai tương đối chính xác nên đây cũng là phương pháp được nhiều người sử dụng. Người bệnh cần lưu ý vệ sinh sạch sẽ tai trước khi sử dụng. Ngoài ra, bạn cũng cần xem đầu dò của thiết bị đo có sạch hay có mảnh vụn hay không để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.

Nếu đầu nhiệt kế bị bẩn, tuyệt đối không được nhúng nhiệt kế dưới nước mà chỉ cần lau nhẹ bằng vải sạch.

Với những bé dưới 12 tháng tuổi, bạn cần kéo nhẹ dái tai của bé xuống và trở lại để đo kết quả chính xác nhất. Trẻ lớn hơn 12 tháng tuổi hoặc người lớn thì cần kéo dài tai lên và quay lại. Hãy để đầu thăm dò của nhiệt kế ở trong tai và đẩy nhẹ nhàng trong màng nhĩ. Sau đó nhấn nút bật nhiệt kế điện tử để đọc nhiệt độ hiển thị. Sau khi sử dụng hãy tháo nhiệt kế và vứt bỏ nắp đã sử dụng.

Đo thân nhiệt ở trán bằng nhiệt kế điện tử

Khi sử dụng những thiết bị điện tử để đo kết quả thân nhiệt, bạn cần lặp lại thao tác 4 đến 5 lần để đo nhiệt độ chính xác nhất. Cách làm này hoàn toàn không gây khó chịu và việc đọc kết quả cũng rất nhanh nên bạn không cần lo lắng về số lần cần thực hiện này.

Bật nhiệt kế và đặt đầu cảm biến đo nhiệt tại giữa trán. Với những loại nhiệt kế cần dùng thanh trượt, lưu ý trượt nhẹ, chậm rãi từ giữa trán sang 2 bên theo đường nối giữa điểm trán và phía trên cùng của vành tai. Nếu nhiệt kế điện tử dùng nút bấm, bạn chỉ cần thao tác với nút là cho ra kết quả trên màn hình ngay. Lưu ý, phải giữ khoảng cách giữa nhiệt kế và trán, không được để sát đầu cảm biến vào da.

Hy vọng với những chia sẻ trên  của Van Điện Đài Loan về các dụng cụ, hướng dẫn đo nhiệt độ sẽ mang lại sự hữu ích cho mọi người khi tìm hiểu. Tiếp tục theo dõi website của chúng tôi để không bỏ lỡ bất cứ thông tin quan trọng nào có liên quan nhé!

Cập nhật lúc 10:38 – 27/12/2022